Szkolenie kręgle klasyczne

Klasyka gatunku

Pora na kolejny odcinek kompendium dla miłośników zbijania kręgli. Tym razem – kręgle klasyczne.

Kręglarstwo klasyczne to dyscyplina sportu, w której gracz za pomocą kuli musi zbić jak największą liczbę kręgli. Gra polega na wyrzucaniu kuli o określonej średnicy i wadze z określonego miejsca na torze (o ustalonych wymiarach) w kierunku pola z kręglami. Kręgle są ustawione przy końcu toru, na miejscu zwanym szachownicą.

Zawody przeprowadzane przez Stowarzyszenie „Cross” rozgrywane są zgodnie z Ramowym regulaminem ogólnopolskich zawodów kręglarskich niewidomych i słabowidzących, a także zgodnie z przepisami określonymi przez IBSA oraz Polski Związek Kręglarski.

Na grę składają się rzuty próbne (5 minut) oraz 120 rzutów gry właściwej – w czterech seriach po 30 rzutów na torze (12 minut). Każde 30 rzutów podzielone jest na 15 rzutów do „pełnych” i 15 do „zbieranych”. Przy grze do „pełnych” kręglarz oddaje rzuty zawsze do wszystkich 9 kręgli w każdym rzucie, natomiast w „zbieranych”, po pierwszym rzucie – rozbijającym – następuje w kolejnych rzutach „dobijanie” pozostałych kręgli, aż do strącenia wszystkich. W następnym rzucie ponownie zaczyna się od rozbijania pełnych dziewięciu itd.

W kręglach klasycznych zbija się tylko 9 kręgli o wysokości 40 cm i wadze 1750 g, ustawionych na polu w kształcie kwadratu, którego przekątna pokrywa się z osią symetrii toru.

Kula zrobiona jest z jednorodnej masy i ma średnicę 160 mm oraz wagę ok. 2,85 kg (dzieci i młodzież grają kulami mniejszymi i lżejszymi)

Kręgielnia klasyczna to minimum dwa tory lub wielokrotność dwóch torów. Na tor składa się pole gry o długości 6,5 m i szerokości 1,7 m oraz tor o długości 19,5 m i szerokości 1,7 m, po którym toczy się kula. Po obu bokach każdego toru znajdują się rynny zerowe lub bandy. W Polsce mamy obecnie czynne certyfikowane kręgielnie sześciotorowe, czterotorowe i dwutorowe. Znajdziemy je w: Pucku, Brzesku, Gostyniu, Poznaniu, Tomaszowie Mazowieckim, Tucholi, Łaziskach Górnych, Wronkach, Tarnowie Podgórnym, Gdańsku. Poza nimi istnieją kręgielnie niecertyfikowane, ale ich stan techniczny jest raczej słaby. Pełen wykaz kręgielni klasycznych można znaleźć na stronie www.kregle.net.

Gra zawodników z dysfunkcją wzroku również obejmuje rzuty próbne (5 minut) oraz 120 rzutów gry właściwej – w czterech seriach po 30 rzutów na torze (ale w czasie 15 minut). Każde 30 rzutów oddaje się w systemie gry do „pełnych”. Przy grze do „pełnych” kręglarz oddaje rzuty zawsze do wszystkich 9 kręgli przy każdym rzucie. Po oddaniu trzydziestu rzutów następuje zamiana torów (przy podajniku). Po oddaniu 60 rzutów następuje przesunięcie graczy o jeden tor w prawo, a po 90 rzutach – zamiana przy podajniku. Suma strąconych kręgli z czterech torów stanowi końcowy wynik gry. Zawodnicy mogą również dokonywać zmiany torów łańcuchowo, o czym decyduje regulamin danych zawodów. Tak jak w innych dyscyplinach sportowych nad przestrzeganiem przepisów gry czuwają sędziowie – sędzia główny oraz sędziowie pomocniczy i pulpitowi. Od rozpoczęcia gry aż do jej końca zawodnik nie może bez zgody sędziego opuścić pola gry, na którym wykonuje rzuty. Dotyczy to każdej konkurencji. Jeżeli gra zostanie przerwana na dłużej (minimum 5 minut), sędzia może pozwolić uczestnikom na opuszczenie pola gry. Na polu gry mogą znajdować się jedynie zawodnicy i ich asystenci. Asystent może opuścić pole gry za zgodą sędziego oraz po zakończeniu serii rzutów. Trenerzy, ich zastępcy i asystenci techniczni mogą przebywać w polu gry tylko po uzyskaniu pozwolenia sędziego.

Zawody zespołowe

Drużyna męska składa się z sześciu graczy, po dwóch z kategorii startowej B1, B2 i B3. Każdy zawodnik wykonuje 120 rzutów i suma wszystkich rzutów (6 x 120 rzutów) stanowi wynik drużyny.

Drużyna żeńska składa się z trzech grających, po jednej z kategorii startowej B1, B2 i B3. Każda zawodniczka wykonuje 120 rzutów i suma wszystkich rzutów (3 x 120 rzutów) stanowi wynik drużyny.

Tandem mieszany

W tandemie mieszanym wykonuje się 40 rzutów, po 20 na parze torów. Tandemy mieszane B1 i B2 wykonują rzuty w systemie:

• 10 rzutów zawodniczka i 10 rzutów zawodnik na jednym torze;

• 10 rzutów zawodniczka i 10 rzutów zawodnik na drugim torze.

Tandem mieszany B3 wykonuje rzuty systemem rzut – rzut: zawodniczka oddaje rzut, następnie podaje kulę zawodnikowi, który oddaje rzut i podaje kulę zawodniczce.

Tandem mieszany z większą liczbą zbitych kręgli otrzymuje 1 punkt. Jeżeli po dwóch seriach jest wynik 1:1, zawodnicy oddają dwa kolejne rzuty – tzw. nagłe zwycięstwo – po jednym rzucie zawodniczka i zawodnik. Gra toczy się aż do wyłonienia zwycięzców. Zawodnicy nie zmieniają torów.

Zawody indywidualne

Każdy gracz (kobiety i mężczyźni) wykonuje po 120 rzutów. Regulamin zawodów może również zakładać rozgrywanie kwalifikacji (120 rzutów) oraz finałów (120 rzutów).

Gra zawodników B1

Kręglarze z kategorii B1 grają z zaklejonymi oczami oraz w goglach (opatrunki medyczne zakłada i zdejmuje sędzia). Zawodnika wspiera asystent, który pomaga określić kierunek rzutu oraz podaje kule (asystent może wziąć tylko jedną kulę w trakcie rzutu). Odpowiada on również za komunikację z sędzią. W trakcie rzutu asystent odsuwa się od zawodnika, pozostając jednak w polu gry. Za polem gry może przebywać trener zawodnika.

Zawodnicy grają z miejsca, przy użyciu obu rąk, stojąc w rozkroku. Przed rzutem mają prawo umieścić kulę na desce nasadzenia oraz dotykać pola gry rękami.

Gra zawodników B2

Sklasyfikowani do kategorii B2 grają z asystentami, którzy podają im kule (asystent może wziąć tylko jedną kulę w trakcie rzutu) oraz pomagają w oznaczeniu miejsca rzutu. Osoba asystująca odpowiada również za komunikację z sędzią. W trakcie rzutu pomocnik odsuwa się od zawodnika, pozostając jednak w polu gry. Za polem gry może przebywać trener zawodnika.

Zawodnicy mogą grać oburącz z miejsca lub grać jedną ręką i wówczas w czasie rzutu robią dwa kroki: po pierwszym kroku kula musi opuścić rękę, drugi krok pomaga utrzymać równowagę. Tuż po rzucie zawodnik nie może oderwać którejkolwiek nogi od podłoża, może jedynie unieść lekko piętę.

Gra zawodników B3

W kategorii B3 gracze oddają rzut z rozbiegu lub z miejsca. Ci grający z miejsca mogą używać dwóch rąk. Za polem gry może przebywać trener zawodnika.

Ubiór

Zawodnicy powinni startować w sportowych strojach klubowych. Za takowy uważa się koszulkę, spodenki oraz obuwie sportowe. W określonych przypadkach sędzia może dopuścić do gry zawodnika w długich spodniach dresowych. Zawodniczki mogą mieć spódniczki. Także asystenci oraz trenerzy powinni podczas zawodów nosić stroje sportowe.

Faule

Do fauli zaliczane są w szczególności:

• przekroczenie linii rzutu pola gry, rzut kulą poza pole gry;
• dotknięcie powierzchni pola gry jakąkolwiek częś cią ciała poza stopami;
• opuszczenie pola gry bez zgody sę- dziego;
• położenie kuli na polu gry;
• przeszkadzanie innym graczom w wykonywaniu rzutów.

Rzuty powtórzone

Rzuty zawodników mogą zostać powtórzone, jeżeli zaistnieje którakolwiek z następujących okoliczności:

• powracająca kula wypadnie z toru powrotu;
• na drodze kuli pojawi się przeszkoda, w wyniku której kula zmieni kierunek biegu;
• tablica wyników zasygnalizuje, że rozpoczął się czas na oddania rzutu, a kręgle przewrócą się, zanim kula je dosięgnie;
• ktoś wejdzie na bieżnię, przez co zmieni kierunek biegu kuli;
• na sali, w której odbywają się zawody, wystąpi awaria oświetlenia kręgielni.

W przypadku awarii tablicy wyników przypisanej do danego toru wszyscy inni sportowcy kończą normalnie swój udział w zawodach (sędzia może pozwolić im na opuszczenie obszaru gry po jej zakończeniu). Jeśli awaria trwa dłużej niż 20 minut, gracz ma prawo do trzech rzutów treningowych (z ustawionymi kręglami lub bez nich). Zawodnik następnie wznawia rozgrywkę od momentu, w którym była ona przerwana, i dokańcza grę.

Dyskwalifikacja zawodnika

Sędzia może zdyskwalifikować zawodnika w następujących przypadkach:

• powtórne wykroczenie, za które zawodnik otrzymał wcześniej kartkę;
• ordynarne i niesportowe zachowanie.

Sędzia może również ukarać czerwoną kartką asystenta lub trenera – za ordynarne i niesportowe zachowanie.

Asystenci i ich rola

• Asystentem może być każda osoba posiadająca podstawową wiedzę na temat zasad i przepisów gry w kręgle. Nie powinna mieć ona problemu z widzeniem tablicy rzutów i wyników oraz obserwowaniem kuli w trakcie rzutu. Funkcję asystenta mogą pełnić zawodnicy kategorii B2 i B3 spełniający powyższe wymagania.
• Asystent może umieszczać znaczniki na polu rzutu, jednak musi je usunąć po serii rzutów zawodnika.
• Asystent przygotowuje pozycję rzutu dla zawodnika.
• Asystent podaje zawodnikowi kulę przed rzutem, jednak w trakcie rzutu nie może trzymać już kolejnej kuli (pobierając kulę z podajnika, należy uważać, aby nie przeszkadzać graczowi z sąsiedniego toru).
• Asystent nie może przebywać w kontakcie fizycznym z zawodnikiem w tracie rzutu (asystent odsuwa się do tyłu). Asystent w czasie gry pozostaje z zawodnikiem w polu rzutu.
• Po rzucie asystent informuje zawodnika o kierunku rzutu oraz strąconych kręglach, ale komunikat ten nie powinien przeszkadzać innym graczom.
• Asystent powinien zachowywać się w sposób zgodny z zasadami fair play. Za jakikolwiek błąd sędzia może asystenta ukarać.

Zawołanie kręglarskie

Zgodnie z długoletnią tradycją w kręglarstwie polskim stosuje się zawołanie „Dobry rzut”. Sformułowanie to spełnia zadanie zarówno zwykłego „dzień dobry”, jak i „do widzenia” dla wchodzących lub wychodzących z obiektu kręglarskiego czy z branżowego zebrania. Za pomocą tego zwrotu zawodnicy wchodzący na tor przed startem, jak i drużyny przed i po starcie przekazują sobie pozdrowienia. Tym zawołaniem należy zakończyć wszelkie zebrania, uroczystości i zawody, przy czym osoba go inicjująca posługuje się formułą:

„Na cześć… [tu wymieniany jest adresat zawołania] trzykrotny dobry... [tu odpowiadają wszyscy:] rzut, rzut, rzut!”.

Konsultacja merytoryczna: Bożena Polak − trener kadry narodowej i Sekcji NiS Polskiego Związku Kręglarskiego

 

Materiał szkoleniowy opublikowany został w Miesięczniku CROSS nr 3/2020